Brak tlenu, ogromne ciśnienie, odpowiednia temperatura oraz miliony lat sprawiły, że w miejscu byłego torfu powstał węgiel. Im dłużej węgiel przeleżał w danym miejscu, tym lepsza była jego jakość.
Na podstawie genezy, węgiel kamienny można podzielić na:
- węgiel humusowy – utworzony ze szczątków flory lądowej;
- węgiel sapropelowy – utworzony ze szczątków flory wodnej;
- węgiel liptobiolitowy – powstały z nagromadzenia żywiczno-woskowych składników roślin.
Wydobywany w kopalniach węgiel kamienny dzieli się pod względem typu, sortymentu i klasy.
Typy węgla kamiennego określono na podstawie jego właściwości, takich jak: spiekalność, zawartość części lotnych oraz ciepło spalania.
Wyróżniono kilkanaście typów węgla, który ze względu na swoje zastosowanie można pogrupować następująco:
- energetyczne (płomienny, gazowo-płomienny, gazowy);
- koksowe (gazowo-koksowy, ortokoksowy, metakoksowy, semikoksowy);
- specjalne (chudy, antracytowy);
- antracyty (antracyt, metaantracyt).
Podstawą podziału węgla kamiennego na sortymenty są wielkości ziaren węgla. Według tej klasyfikacji węgle dzieli się na 11 sortymentów zasadniczych:
- grube (kęsy, kostka, orzech, orzech II), o uziarnieniu >200–25 mm;
- średnie (groszek, grysik), o uziarnieniu 30–5 mm;
- miałowe (miał), o uziarnieniu 25–0 mm;
- inne (muł, pył), o uziarnieniu 1–0 mm.
Z kolei klasy węgla określono na podstawie: wartości opałowej, zawartości popiołu oraz zawartości siarki w stanie roboczym. Podstawowym wyznacznikiem klasy węgla kamiennego decydującym o jego wartości energetycznej jest wartość opałowa, wahająca się od 15 do 35 MJ/kg.
Węgiel kamienny cechuje się dużą zmiennością parametrów chemicznych i technologicznych, od których zależy jego późniejsze wykorzystanie w ciepłownictwie, koksownictwie i przemyśle chemicznym.
