W pierwszej połowie XVIII wieku, dzięki reformom Piotra I, w Rosji rozpoczęto aktywne poszukiwania bogactw naturalnych. W tym celu utworzono m.in. Kolegium Górnictwa, które organizowało ekspedycje badawcze w różne rejony Rosji. Członkiem jednej z grup poszukiwawczych, delegowanej do prac w południowo – zachodniej części Syberii, był geolog Michajło Wołkow. Pewnego dnia płynąc w dół rzeki Tom (dopływ Obu) geolog zauważył unoszący się dym, a pod nim „płonącą górę”. Zbliżył się do brzegu, zakotwiczył i zauważył, że to palą się czarne kamienie. Zabrał ze sobą kilka kamieni i dostarczył je Głównemu Kierownictwu Górnictwa w Syberii oraz Kolegium Górnictwa.
Doniesienie Wołkowa, datowane na styczeń 1721 roku, stało się pierwszym oficjalnym dokumentem świadczącym o występowaniu pokładów węgla w południowo– zachodniej Syberii (dziś Kuźnieckim Zagłębiu Węglowym, w skrócie KUZBAS). W Kolegium Górnictwa zwrócono uwagę, że „czarny kamień” można wykorzystać jako paliwo mineralne. Tak oto doszło do odkrycia jednego z największych na świecie obszarów górniczych.
Kuźnieckie Zagłębie Węglowe leży na terytorium obwodu kemerowskiego i zajmuje powierzchnię ok. 26 tys. km2. Pod względem wielkości zasobów, parametrów jakościowych węgla i zdolności wydobycia KUZBAS zajmuje jedno z czołowych miejsc na świecie, a w skali Rosji na zagłębie kuźnieckie przypada prawie 60% krajowego wydobycia. Zasoby bilansowe węgla w tym obszarze górniczym stanowią ok.600 mld. ton. Miąższość węgla wynosi od 6 do 14 m, choć w wielu miejscach osiąga nawet 20 – 25 m. Węgiel wydobywany jest metodą odkrywkową i głębinową. Średnia głębokość wydobycia metodą głębinową to 315 metrów.
Kuźniecki obszar górniczy dysponuje ogromnymi zasobami węgla różnych typów – od brunatnego po antracyt (znaczny udział – aż 40% przypada na węgiel koksujący). Węgle KUZBAS-u charakteryzują się niską zawartością popiołu (4 – 6%), niską zawartością siarki (0,3 – 0,65%) i fosforu, a także wysoką kalorycznością – 8,6 kcal; średnie ciepło spalania waha się w granicach 6000 – 8500 kcal/kg.
Przemysł górniczy Kuźnieckiego Zagłębia Węglowego to złożony kompleks produkcyjno – technologiczny, w skład którego wchodzi ponad 20 różnych spółek akcyjnych i oddzielnie działających kopalń. Wydobycie węgla kamiennego stało się podwaliną dla rozwoju innych gałęzi przemysłu obwodu kemerowskiego, w tym przemysłu hutniczego, chemicznego i maszynowego. Rozwojowi przemysłu w tym obszarze sprzyja dogodna infrastruktura transportowa (wodna i kolejowa). Przez północne rejony obwodu kemerowskiego przebiega Transsyberyjska Magistrala Kolejowa, dzięki której KUZBAS jest skomunikowany praktycznie ze wszystkimi regionami Rosji i poza jej obszarem. Do głównych centrów przemysłowych KUZBAS-u należą: Nowosybirsk, Kemerowo, Nowokuźnieck oraz Lenińsk Kuźniecki.
Niestety, tak wielka koncentracja przemysłu wydobywczego, hutniczego i chemicznego w jednym regionie powoduje też negatywne skutki. Problemem są oczywiście zanieczyszczenia atmosferyczne, a w ślad za nimi zanieczyszczenia gleb, wód powierzchniowych i podziemnych; nawarstwianie się ogromnych ilości odpadów przemysłowych, w tym toksycznych, a także wycinka lasów, degradacja fauny i flory aż po wzrost zachorowalności i śmiertelności ludności. Temat ochrony środowiska dla tego obszaru staje się obecnie priorytetem władz centralnych i regionalnych. W związku z tym podjęto m.in. decyzję o zwiększeniu zużycia przez elektrociepłownie paliwa wodno-węglowego. Paliwo to uzyskuje się poprzez zmielenie wysokokalorycznego węgla na cząsteczki o wielkości kilkudziesięciu mikronów i zmieszaniu go z wodą pod dużym ciśnieniem. W wyniku tego procesu powstaje emulsja wodno-węglowa o właściwościach zbliżonych do oleju opałowego. Ten rodzaj paliwa zapewnia znacznie niższą emisję szkodliwych substancji do atmosfery.
Pomimo odległości dzielącej południowo – zachodnią Syberię od Polski (ponad 4 tys. km) węgiel kamienny z KUZBAS-u ma w naszym kraju wielu zwolenników. Węgiel ten jest wykorzystywany w gospodarstwach domowych, rolniczych a także w wielu zakładach przemysłowych czy ciepłowniach. Walory syberyjskiego węgla docenia również Bialchem,
